Mogłabym się założyć, że już nie pamiętacie mojej serii wpisów o wiedeńskich kościołach, bo i ja sama zdążyłam o niej zapomnieć ;). Jesienią 2022 roku wrzuciłam post o kościołach z 5. bezirku i właściwie temat umarł. Chyba przede wszystkim dlatego, że odkąd jestem w związku, to mam mnóstwo innych sposobów na spędzanie czasu wolnego niż włóczenie się po Wiedniu z aparatem, choć czasem mi tego brakuje, nie zaprzeczę... Ale też dlatego, że gdy z kościelnymi wpisami opuściłam stare miasto, to w kolejnych dzielnicach trafiam na zdecydowanie mniej zabytkowych świątyń, a wiele z nich jest zamkniętych poza porą mszy, więc nawet nie ma jak zwiedzać. Na szczęście mamy w Austrii takie fajne wydarzenie jak Długa Noc Kościołów - Lange Nacht der Kirchen, coś stworzonego niemal idealnie dla mnie ;). W ten jeden wyjątkowy wieczór - w tym roku wypadający 23 maja - większość świątyń różnych wyznań otwiera swoje drzwi dla odwiedzających. Odbywają się wtedy różne wydarzenia, koncerty, specjalne nabożeństwa, a niektóre zabytkowe kościoły organizują nawet zwiedzanie z przewodnikiem, często obejmujące wstęp do tych części budynku, które normalnie nie są udostępniane odwiedzającym. Zatem wybierając się na tegoroczną Noc Kościołów, stwierdziłam, że skupię się na 6. bezirku, czyli Mariahilf. Poszłam na koncert gospel, zwiedzałam kościół Mariahilfer z przewodniczką, no i faktycznie trafiłam na otwartą każdą ze świątyń ze swojej listy, a to w zwykłe dni się właściwie nie zdarza... ;) W efekcie mogę Wam pokazać po długiej przerwie kościoły w kolejnej wiedeńskiej dzielnicy i kto wie, może 7. bezirk pojawi się tu szybciej niż za kolejne 3 lata ;).
[ A jeśli Was ciekawi, to tutaj znajdziecie wpisy z poprzednich tour de wiedeńskie kościoły ;), numerami dzielnic: 1 (1) / 1 (2) / 2 / 3 / 4 / 5 ]
1. Kościół Gustawa Adolfa (Gustav-Adolf-Kirche)
Zacznijmy od XIX-wiecznego kościoła ewangelicko-luterańskiego położonego kilka minut spacerem od stacji metra Gumpendorfer Strasse. Świątynię w stylu neoromańskim zbudowano w latach czterdziestych XIX wieku i nosiła początkowo wezwanie Dwunastu Apostołów. Obecna nazwa została nadana w 1923 roku po szwedzkim królu Gustawie II Adolfie Waza. W momencie budowy był to największy kościół protestancki w Austrii, nie wiem jednak, jak to wygląda współcześnie ;). Świątynia nie posiada wieży z dzwonnicą, bo po prostu w tamtych czasach luteranom na to nie pozwalano - wciąż obowiązywał Toleranzpatent, czyli tolerujemy, módlcie się, ale lepiej, żeby was za bardzo nie było widać (i słychać).
Zajrzyjmy jeszcze do środka! Jak to u luteranów, kościół jest prosty, ale elegancki, z ładnie wkomponowanymi drewnianymi elementami. Ciekawa ambona wciąż nawiązuje do pierwotnej nazwy świątyni, jako że znajdziemy na niej wizerunki 12 apostołów. Z drugiej strony na portalach po bokach ołtarza znajdują się wizerunki Marcina Lutra i jego współpracownika Filipa Melanchtona. Wielu innych dekoracji nie ma tu co szukać i taka prostota tu pasuje, choć osobiście wolę bardziej zdobione kościoły ;).
Adres: Lutherplatz 1
2. Kościół parafialny Gumpendorfu (Gumpendorfer Pfarrkirche)
Zbudowany w latach sześćdziesiątych XVIII wieku kościół p.w. św. Idziego (hl. Ägyd) powstał w miejscu dawnych świątyń pod tym samym wezwaniem - pierwsze udokumentowane wzmianki sięgają połowy XIII wieku. Od 1571 roku kościół należał do klasztoru benedyktynów Schottenstift, którego nowym opatem w 1765 roku został Benno Pointner - to on nakazał rozebranie dawnej romańskiej budowli i budowę obecnej świątyni. Biorąc pod uwagę czasy, nie zaskakuje, że we wnętrzach dominuje barok, choć sporo elementów kościoła wykańczano w XIX, a nawet i w XX wieku.
Kościół św. Idziego ma owalne wnętrze, z odchodzącymi od niego bocznymi kapliczkami. Obraz na ołtarzu przedstawiający świętego został namalowany w 1820 roku przez Josefa Abla, a sam ołtarz powstał sześć lat później, zaprojektowany przez Josepha Kliebera - jest to ciekawy przykład stylu Biedermeier. Jeśli wierzyć Wikipedii, to w kościele parafialnym Gumpendorfu chrzest otrzymali: balerina Fanny Elßler, aktor Oskar Werner i - najbardziej znany Polakom ze względu na swoją zbrodniczą działalność - komendant obozu w Płaszowie Amon Göth.
Adres: Brückengasse 5
3. Kościół Mariahilfer (Mariahilfer Kirche)
Kościół Mariahilfer, położony przy jednej z najpopularniejszych ulic zakupowych Wiednia, jest zapewne dobrze znany wielu osobom właśnie ze względu na lokalizację - przynajmniej z zewnętrz ;). Przed świątynią wznosi się pomnik kompozytora Josepha Haydna, dodany w centrum placu w roku 1887, kiedyś była tu kolumna morowa. W ramach Nocy Kościołów Mariahilfer można było zwiedzać z przewodnikiem, a miejsce zbiórki znajdowało się nie przy samej świątyni, ale w sąsiednim budynku, należącym kiedyś do klasztoru barnabitów. Zwiedzanie zaczęliśmy od słynnej Sali Zbawiciela (Salvatorsaal), będącej wcześniej letnim refektarzem - pięknego barokowego pomieszczenia z XVIII-wiecznym freskiem na sklepieniu przedstawiającym św. Pawła.
Ciekawostką jest fakt, że kościół Mariahilfer początkowo nie był kościołem, ale zaledwie kaplicą. W okolicy znajdował się cmentarz, który zlikwidowano decyzją Józefa II z 1784 roku, bo ze względów sanitarnych nekropolie nie mogły znajdować się już w obrębie miasta. W świątyni znajdziemy zresztą tablicę upamiętniającą dawny cmentarz. Ale w połowie XVII wieku nikomu jeszcze przyszła decyzja cesarska się nawet nie śniła, więc postanowiono zbudować kaplicę cmentarną. W 1660 roku barnabita Cölestin Joanelli podarował kaplicy obraz maryjny, kopię słynnego Mariahilf - obrazu Matki Boskiej Wspomożenia Wiernych - z Pasawy. Wizerunek przyciągał pielgrzymów, ale świątynia się długo nie utrzymała, została kompletnie zniszczona podczas osmańskiego ataku na Wiedeń w 1683 roku. Dla uratowanego obrazu postanowiono zbudować już normalny kościół, który powstał na przełomie XVII i XVIII wieku.
Choć świątynia przeszła wiele renowacji, wciąż jednak zachowała swój XVIII-wieczny, barokowy charakter. Przewodniczka zwróciła jedynie uwagę na kolorowe witraże, dodane pod koniec XIX wieku, każąc zapamiętać, że w oryginalnym kościele okna miały najzwyklejsze szyby ;). Ołtarz główny pochodzi z 1758 roku i został zaprojektowany przez Sebastiana Haupta. W niewielkiej grocie, utworzonej na lewo, tuż po wejściu do kościoła, ustawiono figurę Maryi, a naprzeciwko niej znajdują się tabliczki dziękczynne za doznane łaski.
Przyznam bez bicia: przewodniczka mnie wynudziła, zwłaszcza że zwiedzanie trwało 1,5 godziny, a nawet ja nie interesuję się kościołami na tyle, by przez cały ten czas słuchać o każdym szczególe ;). Ale wytrwałam do końca, bo chciałam wejść na chór, przyjrzeć się z bliska organom i spojrzeć na kościół z góry, a rzadko kiedy ta część świątyni jest udostępniona odwiedzającym. Z pierwszych, XVIII-wiecznych organów zachowała się jedynie drewniana obudowa, sam instrument pochodzi już z drugiej połowy wieku XIX. Oczywiście po renowacjach. Na zakończenie zwiedzania organista zaprezentował publiczności krótki koncert i wyjaśnił działanie instrumentu, co zdecydowanie bardziej przypadło mi do gustu niż rozwleczona gadanie przewodniczki ;).
Adres: Barnabitengasse 14
4. Kościół na Laimgruben (Laimgrubenkirche)
Kościół św. Józefa na Laimgruben wziął swoją nazwę od dawnych wiedeńskich przedmieść - Laimgrube zostało włączone w obszar Wiednia w 1850 roku i obecnie jest podzielone między 6 i 7 dzielnicę miasta. Pierwsza świątynia została zbudowana w XIV wieku, a wokół niej powstał klasztor franciszkanów - budowle te nie przetrwały jednak najazdu tureckiego z 1529 roku. Później za budowę nowego klasztoru zabrali się tu karmelici, ale znów Turcy wszystko zniszczyli w 1683 roku - nie był to najłatwiejszy czas dla wiedeńskich przedmieść... Karmelici jednak znów odbudowali świątynię i klasztor, który w 1784 roku został im odebrany, a sam zakon rozwiązano decyzją Józefa II. Kościół przetrwał zaś do 1904, gdy okazało się, że przeszkadza w rozbudowie Mariahilfer Strasse - na grunty przy popularnej ulicy handlowej zawsze jest w końcu zapotrzebowanie. Zatem starą świątynię zburzono, a nową - obecną - zbudowano przy sąsiedniej ulicy. Jak widać na powyższym zdjęciu, nawet mocno wtapia się w zabudowę... ;)
Większość wystroju wnętrza przeniesiono tutaj z poprzedniego kościoła i tak możemy tu zobaczyć choćby XIX-wieczny ołtarz przedstawiający św. Józefa autorstwa Josepha Schönmanna. Świątynia miała być kopią wcześniejszej, barokowej i pewnie w jakimś stopniu cel ten udało się osiągnąć, wciąż jednak mam takie poczucie żalu, że pierwotny kościół trzeba było zniszczyć - zwłaszcza po burzliwej historii świątyni.
Adres: Windmühlgasse 3
5. Kościół baptystów przy Mollardgasse (Baptistengemeinde Mollardgasse)
Jedno z tych miejsc, do których pewnie nie udałoby mi się zajrzeć bez Długiej Nocy Kościołów, a tak wpadłam tutaj na całkiem fajny i radosny koncert gospel. Te pomieszczenia, do których udało mi się zajrzeć, przypominają raczej standardowe miejsca spotkań czy organizacji jakichś wydarzeń, a nie kaplice i kościoły. Sama wspólnota baptystów istnieje w Wiedniu od 1846 roku, choć pierwsze lata ich działalności były mocno ograniczone, formalnie zaczęli funkcjonować dopiero od 1869 roku. Budynek, w którym się zbierają, to efekt prac z lat dwudziestych ubiegłego wieku.
Spacerując po Mariahilf i zwiedzając kościoły, minęłam też niewielką kaplicę Mutterhaus przy Gumpendorfer Strasse. Niestety, mimo Nocy Kościołów, nie była udostępniona odwiedzającym i mogłam jedynie zerknąć na fasadę budynku. Z tego, co wyczytałam w internecie, jest to miejsce modlitwy zakonnic oraz wydawane są tu posiłki dla bezdomnych. Ale choć tutaj mi się zajrzeć nie udało, to jednak wszystkie kościoły z 6. bezirku odwiedziłam - chyba faktycznie muszę wybierać się na zwiedzanie w ten jeden wyjątkowy wieczór w roku... ;)
0 Komentarze